XII Plener Kowalski

W dniach 6-8 sierpnia 2021 r. odbyło się wydarzenie organizowane na terenie Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie wspólnie ze Stowarzyszeniem „Forum Kowalskie”.

Współorganizatorem finansowym wydarzenia był Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi

https://nikidw.edu.pl/

To było wyjątkowe spotkanie nowego pokolenia polskich kowali. Kowale podczas trzech dni, w zabytkowej muzealnej kuźni oraz wokół niej, z rozstawionymi paleniskami i kowadłami w plenerze, wykuwali wspólnie oraz indywidualnie przedmioty codziennego użytku (gwoździe, podkowy, noże) oraz ozdoby (świeczniki, listki). W ramach wspólnej pracy, kowale wykonali kilka numerów na budynki, które zawieszone zostały na poszczególne budynki muzealne w Swołowie.

Miłośnicy kowalstwa mogli zobaczyć pracę trzydziestu kowali, którzy przyjechali do Swołowa z całej Polski oraz z zagranicy.

Oprócz pokazów pracy kowali, można było zobaczyć wyroby kowalstwa artystycznego, różne techniki i sposoby obróbki metalu. Kowale pokazywali czym zajmują się na co dzień, co wyrabiają przy pomocy tradycyjnych narzędzi kowalskich. Dzięki takiej formie wydarzenia, turyści mogli zobaczyć wiele różnych technik kowalskich i dosyć szybko gotowy przedmiot.

Niezwykłą popularnością cieszył się pokaz wytapiania bułatu. Ostrza wykonane z tego materiału słynęły z doskonałej jakości, charakteryzowały się niesamowitą twardością przy jednoczesnej elastyczności. Niestety technologia jego produkcji zaginęła. Współcześnie próbowano ją odtworzyć, ale okazało się to ekstremalnie trudne. Bułat to stal powstająca podczas długiego procesu wytopu, a następnie bardzo wolnego stygnięcia. Te dwie fazy są niezwykle istotne dla uzyskania pożądanych właściwości ostrza. W odpowiedniej temperaturze następuje krystalizacja – wytrącają się w strukturze stali węgliki, dzięki którym nóż z bułatu zyskuje bardzo agresywne cięcie. To dzięki węglikom na krawędzi tnącej tworzy się mikropiłka. Osnowa wraz z zatopionymi w niej węglikami to dwa bazowe elementy ostrza z bułatu, odpowiadające za jego jakość. Najlepsze ostrza bułatowe charakteryzują się genialną agresją cięcia, nie szczerbią się, są wytrzymałe, twarde i sprężyste jednocześnie. Umiejętność wytopu bułatu posiada tylko kilka ludzi na świecie.

Zawód kowala odchodzi dziś w zapomnienie, ponieważ tradycyjne kowalstwo, korzystające z tradycyjnych technik kowalskich jest już dzisiaj rzadko spotykane. Kuźnie zmieniają się w rzemieślnicze zakłady, a narzędzia kowalskie zastępowane są współczesnymi maszynami, narzędziami i technologiami, które z kowalstwem tradycyjnym niewiele mają wspólnego. Wydarzenie „Plener Kowalski” w Swołowie promuje tradycyjne kowalstwo, pokazuje dawne techniki kowalskie, kultywuje i podtrzymuje ginący zawód wiejskiego kowala.

W wydarzeniu przez trzy dni uczestniczyło 770 osób.

Do zobaczenia za rok!