Dom zagrodnika z piecem chlebowym i kuźnią

Przed dwustu laty w tym miejscu nie było jeszcze budynków. Z gruntu należącego do sołtysa wydzielono działkę na siedlisko oraz mały obszar ziemi. W II poł. XIX wieku stała tu zagroda, której właścicielkę pannę Joanne Paulinę Luizę Albrecht zaliczono do chałupników. Była to grupa najgorzej sytuowana spośród posiadających ziemię. Do zagrody jej wtedy należało ok. 2 ha. Na pocz. XX wieku zagroda rozrosła się aż do pięciu budynków, a gospodarz należał już do średniozamożnych chłopów, czyli zagrodników.

1. Dom Zagrodnika

Dom zbudowany w konstrukcji szkieletowej, na prostokątnym i prawie symetrycznym planie. Na glinianym wypełnieniu ścian poddasza wyryto palcem 1864. Może to być rok budowy. Centralne miejsce zajmuje szeroki komin o kopulastej formie wykonany z niewypalanej cegły. Znajduje się tu również piec kaflowy. W pierwszym pomieszczeniu są podstawowe sprzęty gospodarstwa domowego. W pozostałych pomieszczeniach domu cyklicznie urządzane są wystawy czasowe. 

2. Dom chlebowy

Wybudowany został na początku XX wieku. W środku znajduje się duży piec chlebowy w kształcie kopuły oblepiony z zewnątrz gliną. Wypiekano w nim chleby oraz pieczono mięsa.

3. Kuźnia

To nieodzowny budynek w każdej dawnej wsi. Zbudowany na pocz. XX wieku. Jest to jedyny w muzeum budynek, który nie pochodzi ze Swołowa. Kuźnię przeniesiono z pobliskiej miejscowości Pęplino. Wewnątrz jest palenisko kowalskie tzw. kotlina z kominem oraz maszyny i narzędzia służące do pracy kowalowi. Wyposażenie kuźni stanowią przedmioty i urządzenia niezbędne do pracy.

Dawniej wiejski kowal oprócz podkuwania koni zajmował się również obijaniem metalowymi obręczami drewnianych kół, wytwarzał i naprawiał maszyny rolnicze, narzędzia i sprzęty gospodarstwa domowego oraz robił wszelkie domowe okucia drzwiowe i okienne, czy kłódki.

Co roku, w sierpniu, wspólnie ze Stowarzyszeniem Forum Kowalskie organizowany jest tu Plener Kowalski. Impreza plenerowa przyciąga miłośników kowalstwa, którzy przez kilka dni obserwują pracę kowali z całej Polski oraz uczestniczą w pokazach i atrakcjach kowalskich.