Po raz pierwszy nazwa „Kraina w Kratę” pojawiła się przy okazji – zorganizowanej 18 stycznia 1995 r. przez Słupski Oddział Towarzystwa Opieki Nad Zabytkami oraz dr Elżbietę Szalewską – wystawy fotograficznej. Miejscem pierwszej prezentacji był Międzynarodowy Klub Prasy i Książki EMPIK w Słupsku; wypełniony został fotogramami ukazującymi piękno tradycyjnego budownictwa pomorskiej wsi. Wystawa spotkała się z żywym zainteresowaniem, a sama nazwa „Kraina w Kratę” zaczęła funkcjonować w świadomości ludzkiej.
W kolejnych latach dostrzeżono możliwości wykorzystania tego terenu w rozwoju turystyczno-gospodarczym regionu. Jedną z wsi o największym potencjale jest Swołowo, położone 14 km od Słupska w pobliżu szosy do Darłowa. We wsi znajduje się około 70 zachowanych zabytkowych budynków oraz niezmieniony – od czasów średniowiecza – układ przestrzenny (owalnica). W 1997 roku, Swołowo zostało zgłoszone do Programu Phare Tourin II. W ramach tego programu wykonano prace polegające na: zagospodarowaniu terenów położonych wewnątrz placu owalnicowego na cele miejscowej społeczności, zagospodarowaniu stawu oraz parkingu przy wjeździe do wsi, wykonaniu na każdej z zabytkowych zagród tablic z historycznym opisem; zorganizowano również szkolenia i pokazy remontowania budynków wraz z zakupem materiałów budowlanych; wydano także materiały promujące miejscowość – a nią samą określono mianem stolicy „Krainy w Kratę”.
Turystyczny produkt markowy „Kraina w Kratę” był jednym z pierwszym w województwie pomorskim. Wykreowany został przez dr Elżbietę Szalewską i dr Janusza Majewskiego – menadżera markowych produktów turystyki wiejskiej – w ramach Stowarzyszenia Produktów Markowych Turystyki Wiejskiej „Słupia” przy współpracy: Urzędu Wojewódzkiego w Słupsku i samorządów lokalnych czterech gmin: Postomino, Słupsk, Ustka, Smołdzino. Tworzenie tego produktu zostało wpisane w Strategię Rozwoju Województwa Pomorskiego z dnia 3 lipca 2000 roku (cel 2.4) i Plan Zagospodarowania Województwa Pomorskiego z dnia 30 września 2002 roku. Plan zakłada promocję markowych produktów regionu (tu podaje się jako przykład „Krainę w Kratę”) i kreowanie nowych.
Promocję produktu markowego turystyki wiejskiej „Kraina w Kratę” rozpoczęto w 1998 roku od pozyskania z „AGROLINII 2000” środków na szkolenie „Liderów Turystyki Wiejskiej”. Kolejny projekt dotyczył „Oznakowania turystycznego wiejskich tras rowerowych, obiektów przyrodniczych i kulturowych”. Koncepcję szlaków opracowali E. Szalewska i R. Nastalski. Celem projektu był rozwój turystyki na obszarach wiejskich Pomorza Środkowego poprzez kreowanie nietypowych produktów markowych. Środki na realizację projektu stanowiły: granty od Marszałka Województwa Pomorskiego oraz Ministerstwa Gospodarki i samorządów lokalnych. Środki były jednak zbyt małe, aby stworzyć kompleksowy produkt markowy. W ramach tego projektu wydano foldery i ulotki promujące „Krainę w Kratę”, oznakowano tablicami z logo obszar tego produktu markowego, postawiono tablice informacyjne przy najbardziej wartościowych obiektach historycznych, oznakowano także nadmorską trasę hanzeatycką (w tym częściowo Szlak Zwiniętych Torów).
W następnych latach Stowarzyszenie Produktów Markowych Turystyki Wiejskiej „Słupia” podejmowało dalsze działania wzmacniające produkt markowy, głównie poprzez publikacje folderów na temat „Krainy w Kratę” oraz wytyczaniu i znakowaniu kolejnych szlaków rowerowych. Do roku 2005 wytyczono następujące szlaki: „Eryka I”, „Wzniesienia Barzowickie”, „Wicie”, „Rusinowo”, „Równina Sławieńska”, „Droga Książęca”, „Dolina Moszczeniczki”, „Dolina Wieprzy”, „Do stacji Gabel”, „Kolejowy”, „Mikołajkowy”, „Jantarowy”, „Zwiniętych Torów”, „Słowińców”, „Czołpiński”, „Wierzchocińskie Jałowce”, „Pierścień Gryfitów”. Łączna długość tras wyniosła 374 kilometry.
Podkreślić należy, jak istotne jest zaangażowanie władz lokalnych w proces rozwijania turystyki wiejskiej. Bez ich udziału nie jest możliwe stworzenie właściwej infrastruktury. Samorządy lokalne powinny podejmować inicjatywy w zakresie zachęcania inwestorów do lokowania kapitału na zasadzie partnerskiej współpracy sektora publicznego i prywatnego (PPP – Publiczno Prywatne Partnerstwo). Jest to możliwe, kiedy województwo, powiaty i gminy dysponować będą dobrze wyszkoloną kadrą, przygotowaną strategią rozwoju oraz lokalnymi planami zagospodarowania przestrzennego.
Bardzo istotnym czynnikiem wspierającym rozwój produktu markowego „Kraina w Kratę” są działania Muzeum Pomorza Środkowego. Celem podejmowanych przedsięwzięć jest ochrona dziedzictwa kulturowego tego terenu poprzez rozpoczynającą się – rekonstrukcję XIX wiecznej zabytkowej Zagrody Albrechta w Swołowie oraz rozbudowę i działalność Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach. Na te działania muzeum otrzymało znaczne wsparcie m.in. z funduszy Unii Europejskiej (Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”). W następnych latach słupscy muzealnicy zamierzają zająć się ratowaniem i rewitalizacją innych wartościowych obiektów z tego terenu.
Oprócz mocnych stron jakimi niewątpliwie są: potencjał i stosunkowo dobra promocja i rozpoznawalność marki, produkt markowy „Kraina w Kratę” posiada też słabsze strony. Zaliczyć do nich należy: stan i perspektywy zachowania zabytkowej substancji oraz podobnie – jak w całym kraju – zły stan techniczny infrastruktury drogowej i wytyczonych szlaków rowerowych. Koniecznym wydaje się także zwrócenie uwagi na coraz częstsze w ostatnich latach „psucie” krajobrazu architektonicznego pomorskich wsi poprzez nowoczesną zabudowę mieszkalną. Współczesne budownictwo jednorodzinne na terenach wiejskich bardzo często odbiega formą od zwartego układu zabudowań wsi wypracowanego przez dawnych mieszkańców tych ziem; układu doskonale współgrającego z warunkami przyrodniczymi i ukształtowaniem terenu „Krainy w Kratę”. Współdziałanie: miejscowych władz z ludnością zamieszkałą na tych terenach, konserwatorów zabytków i przyrody, regionalistów, muzealników i wszystkich innych grup mających na względzie zachowanie tego dziedzictwa kultury może odwrócić niekorzystne trendy rozbiórki, bądĽ też bezmyślnego zabudowywania zabytkowych budynków. W tym kontekście optymistycznymi są przykłady kilkunastu wyremontowanych przez prywatnych właścicieli obiektów szkieletowych w takich miejscowościach jak: Bruskowo Wielkie, Swołowo, Starkowo, Łącko, Stary Kraków, Stary Jarosław. Pokazują one, że przy odrobinie zaangażowania i dobrej woli można ocalić od destrukcji zabytkową substancję przyczyniając się do zachowania atrakcyjności „Krainy w Kratę”.