„Wzmocnienie potencjału Pomorskiej Krainy w Kratę – rozbudowa filii MPŚ w Swołowie” – II Etap – RPO 2007 r. – 2013 r.
Projekt nr WND-RPPM.06.03.00-00-019/08 „Wzmocnienie potencjału Pomorskiej Krainy w Kratę – etap II – rozbudowa filii MPŚ w Swołowie” objęty wsparciem w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2007 – 2013 – Oś Priorytetowa 6, działanie 6.3. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu samorządu województwa pomorskiego
1. Budynek gospodarczy z piecem chlebowym – Translokacja na działkę nr 33/4
2. Stodoła bogatego pomorskiego chłopa – Działka nr 35/1
3. Chałupa zagrodnika – Działka nr 32/1
4. Dom chlebowy – Odtworzenie na działce nr 32/1 – pierwotna lokalizacja projektu
5. Stodoła zagrodnika – Translokacja na działkę nr 33/4
6. Budynek gospodarczy – stolarnia – Działka nr 33/4
7. Kuźnia – Translokacja na działkę nr 33/4
8. Budynek gospodarczy – lodownia – Translokacja na działkę nr 33/4
Szkic sytuacyjny pokazujący lokalizację inwestycji 
Swołowo – lokalizacja inwestycji
1. Budynek gospodarczy z piecem chlebowym
Obiekt rozebrany i translokowany na działkę nr 33/4.
Planowane funkcje:
- I część budynku – kurnik
Planowane zachowanie funkcji pierwotnej – budynku inwentarskiego – kurnika, przeznaczonego na hodowlę kur. Pomieszczenie z żywym inwentarzem zostanie udostępnione do zwiedzania.
Dane techniczne:
Powierzchnia zabudowy – 36,00 m2
Powierzchnia użytkowa – 32,40 m2
Kubatura – 152,00 m3 - II część budynku z piecem chlebowym
Planowane zachowanie pierwotnej funkcji – pomieszczeń przeznaczonych do wypieku chleba, udostępnionych zwiedzającym. Przewiduje się organizowanie pokazów wypieku chleba wg tradycyjnej receptury z początku XX w.
Dane techniczne:
Powierzchnia zabudowy – 20,00 m2
Powierzchnia użytkowa – 18,00 m2
Kubatura – 70,00 m3 - III część budynku – obora (nie zachowana)
Część budynku przewidziana do odtworzenia wg opracowanej koncepcji architektonicznej.
Planowane zachowanie funkcji pierwotnej – budynku inwentarskiego, przeznaczonego na hodowlę zwierząt gospodarskich. W tym budynku przewidziano hodowlę dawnych (z początku XX wieku), ginących ras zwierząt – owcy pomorskiej oraz gęsi pomorskiej. Pomieszczenie z żywym inwentarzem zostanie udostępnione do zwiedzania.
Dane techniczne:
Powierzchnia zabudowy – 20,00 m2
Powierzchnia użytkowa – 18,00 m2
Kubatura – 70,00 m3
Budynek odtworzony zostanie zgodnie z pierwotnymi założeniami z dwóch niezależnych części: piekarnika i budynku inwentarskiego. Piekarnik będący w dobrym stanie zostanie niezmieniony. Usunięta zostanie jedynie ścianka działowa postawiona prawdopodobnie na przełomie lat 70/80. W części inwentarskiej zaaranżowana zostanie przestrzeń zgodnie z pierwotną funkcją, tak aby powstało pięć pomieszczeń. Dwa pomieszczenia posiadały będą wejście bezpośrednio z podwórka, trzy następne pomieszczenia będą z dostępem ze wspólnej komunikacji.
Istniejąca część budynku gabarytowo pozostanie bez zmian, elementy zniszczone zostaną uzupełnione oraz odnowione. Część projektowa wykonana zostanie na planie prostokąta przylegającego do części istniejącej o wymiarach 10,10m x 5,67m zgodnie z istniejącym obrysem fundamentów.
Dla obiektu wykonana została koncepcja architektoniczna rekonstrukcji budynku gospodarczego z piekarnikiem oraz inwentaryzacja architektoniczno-rozbiórkowa.
2. Stodoła bogatego pomorskiego chłopa
In situ – lokalizacja na działce 35/1 o powierzchni 956 m2.
Miejsce dedykowane na całoroczne wydarzenia edukacyjno – kulturalne dla regionu Pomorza Środkowego.
Planowane funkcje:
-
w części przyziemia – muzealna, multimedialna ekspozycja
wystawiennicza oparta na mapie historyczno-etnograficznej
przedstawiającej zjawiska kulturowe tego regionu (wykonanej w latach
międzywojennych przez R. Hardowa) oraz obrazująca kulturę wiejską
Pomorza Środkowego po II wojnie światowej ze wszystkimi jej aspektami w
wymiarze społecznym, materialnym i duchowym (np. obrzędowość doroczną na
Pomorzu Środkowym, w tym: dożynki, obrzędowość weselna, dawne podania i
legendy, zabytkowe obiekty występujące w regionie). Wystawa będzie
miała charakter mapy kulturowej tej części Pomorza gdzie na tle
poszczególnych przystanków eksponowane będą elementy wystawiennicze
wzbogacone o nowoczesne formy w postaci multimediów. Tematyka to m.in.
tradycyjna architektura regionu, dawna ciesielka pomorska, kuchnia
pomorska, grupy kolędnicze, grupy dożynkowe, dawne wierzenia i podania.
Na potrzeby najmłodszej części zwiedzających stworzona zostanie
specjalna forma zwiedzania ekspozycji w postaci gry planszowej, na
której dzieci będą musiały odnaleźć i „zaliczyć” odpowiednie przystanki
wchodzące w skład wystawy. Do dyspozycji będą miały grę planszową w
wersji mini odpowiadającej ekspozycji. Przewiduje się poświęcenie części
ekspozycji na prezentację m.in.:
- higieny na wsi pomorskiej,
- tradycji dożynek pomorskich,
- podań i baśni pomorskich,
- kultury osadników na terenie powiatu słupskiego po 1945 roku
- piętro i poddasze – zmiana formy użytkowania – dla celów dydaktycznych i edukacyjnych utworzona zostanie w części piętra i poddasza stodoły sala teatralno-kinowa z zapleczem technicznym oraz miejsce do odbywania warsztatów szkoleniowych. W miejscu tym organizowane będą wystąpienia teatralne grup nawiązujących w swym repertuarze do tematyki ludowości wiejskiej oraz prezentowane filmy z zakresu antropologii wsi. Dzięki uzyskaniu przestrzeni pod dachem na wspomnianą salę także organizacja imprez odbywających się w sezonie letnim w ogrodzie zrewitalizowanej już zagrody nr 8 w Swołowie będzie mogła być przeniesiona w miesiącach listopad-marzec do nowo powstałego miejsca. Pozwoli to niewątpliwie na wydłużenie sezonu kulturalnego do okresu całorocznego. Sala kinowo-teatralna przewidziana została na ok. 150 osób.
Dane techniczne:
Powierzchnia zabudowy – 426,3 m2
Powierzchnia użytkowa bez poddaszy) – 328,2 m2
Powierzchnia poddasza – 39,3 m2
Kubatura – 2758,0 m3
Dla budynku wykonana została inwentaryzacja architektoniczno – konstrukcyjna.
3. Chałupa Zagrodnika
In situ – lokalizacja na działce nr 32/1 o powierzchni 0,1680 ha.
Planowane zachowanie pierwotnej funkcji – obiektu mieszkalnego. Chałupa zostanie urządzona zgodnie z tradycjami panującymi wśród średniozamożnych zagrodników z końca XIX i udostępniona do zwiedzania.
Dane techniczne:
Powierzchnia zabudowy – 122,7 m2
Powierzchnia mieszkalna (partner) – 104,6 m2
Powierzchnia gospodarcza (poddasze) – 86,0 m2
Kubatura – 662,0 m3
4. Dom chlebowy
Obiekt przewidziany do odtworzenia na działce 32/1 stanowiącej pierwotną lokalizację obiektu.
Planowane zachowanie pierwotnej funkcji – obiektu przeznaczonego do wypieku chleba, który zostanie udostępniony do zwiedzania. Przewiduje się organizowanie pokazów wypieku chleba wg tradycyjnych przepisów pochodzących ze Swołowa z okresu po 1945 roku (w odróżnieniu do pokazów organizowanych w budynku nr 1 – budynek gospodarczy z piecem chlebowym), dla zaakcentowania zmian zachodzących w tradycjach kulinarnych Pomorza.
Pierwotne dane techniczne:
Powierzchnia użytkowa – 27,63 m2
Kubatura – 111,5 m3
5. Stodoła zagrodnika
Budynek rozebrany i przeniesiony na działkę nr 33/4.
Przewiduje się zmianę formy użytkowania:
-
parter – funkcja muzealna – urządzenie wystawy tkactwa Pomorskiego
przedstawiająca historię tradycji tkactwa uwzględniając przemiany
gospodarcze i społeczne, jakie nastąpiły po II wojnie światowej wraz z
nadejściem osadników migrujący na tereny Pomorza po 1945 roku.
Ekspozycje poświęcone będą historii uprawy lnu oraz hodowli owiec na
terenie Pomorza Środkowego a także tradycyjnym sposobom wytwarzania
tkanin. Przedstawiony zostanie cały proces obróbki włókna oraz
przygotowywania przędzy z włókna roślinnego i z wełny, sposoby
przygotowywania nici oraz tkania na warsztatach i deseczkach tkackich.
Przybliżona zostanie także tematyka zdobienia tkanin użytkowych,
tradycyjnego barwienia oraz nadawania wzorów za pomocą klocków do
drukowania tkanin. Ekspozycja ma ponadto na celu zaznajomienie z
różnorodnymi technikami tkackimi oraz rodzajami wytwarzanych tkanin
charakterystycznych dla terenów Pomorza przed II wojną światową i
zespołami tkanin z poszczególnych regionów Polski, z których przybyła po
II wojnie światowej ludność osadzająca się na Pomorzu Środkowym.
Prezentacji określonych treści merytorycznych służyć będą:- ekspozycja narzędzi służących do obróbki włókna lnu,
- ekspozycja narzędzi służących do przygotowywania przędzy włókna roślinnego oraz wełny,
- wystawa poświęcona technikom tkackim,
- ekspozycja poświęcona sposobom tradycyjnego barwienia tkanin oraz tradycyjnemu zdobnictwu tkanin,
- prezentacja klocków do drukowania tkanin,
- ekspozycja tkanin pomorskich,
- ekspozycja tkanin z poszczególnych regionów Polski, jakie znalazły się na terenie Pomorza po II wojnie światowej,
- ekspozycja maszyn do szycia.
-
piętro – funkcja edukacyjna (sala edukacyjne, pracownie tkackie oraz
zaplecze sanitarne – WC, aneks kuchenny, szatnie). W ofercie edukacyjnej
skierowanej zarówno do dzieci i młodzieży szkolnej jak
i wykwalifikowanych grup zawodowych przewidywane są zajęcia dydaktyczne
poświęcone tematyce tkackiej – lekcje, wykłady oraz prezentacje z
udziałem okolicznych rękodzielników. Nowocześnie wyposażona w środki
wizualnego przekazu sala pozwoli realizować nowatorskie zajęcia
edukacyjne stanowiące komentarz do oglądanej wystawy, co pozwoli
rozszerzyć zdobyta wiedzę i wykształcić wrażliwość w pełni świadomego
odbiorcy dziedzictwa kulturowego regionu. Pracownie tkackie będą
miejscem aktywnej pracy zarówno z dziećmi i młodzieżą jak i osobami
dorosłymi. Staną się miejscem prowadzenia praktycznych zajęć
stanowiących rozwinięcie części teoretycznej zdobytej w czasie zajęć
edukacyjnych bądź funkcjonujących niezależnie jako warsztaty
rękodzielnicze oraz szkolenia dla osób zainteresowanych nabywaniem
nowych umiejętności jak i dla wykwalifikowanych grup zawodowych.
Przewidywane są zajęcia z zakresu wszystkich prac tkackich ilustrujące
poszczególne etapy całego cyklu pracy tkacza – przygotowywanie przędzy,
zwijanie nici, przygotowywanie warsztatu tkackiego do pracy, tkanie na
deseczkach oraz warsztatach tkackich, barwienie tkanin, sposoby
ozdabiania.
W okresie letnim i jesiennym warsztaty i lekcje pokazowe poświęcone obróbce włókna odbywać się będą na zewnątrz obiektu. Surowiec służący do wszelkich prac tkackich pozyskiwany będzie z własnych upraw lnu oraz z hodowli owiec prowadzonych przez Muzeum. Zarówno hodowla owiec jak i uprawa lnu, zlokalizowane blisko miejsca ekspozycji ”Tkactwo pomorskie”, będą jej integralnym elementem wpisanym w całościową koncepcję projektu, co pozwoli na rozszerzenie i wzbogacenie działalności edukacyjnej.
Dane techniczne:
Powierzchnia zabudowy – 171,5 m2
Powierzchnia użytkowa – 151,6 m2
Powierzchnia poddasza – 19,3 m2
Kubatura – 887 m3
Dla budynku wykonana została inwentaryzacja architektoniczno – konstrukcyjna.
6. Budynek gospodarczy – stolarnia
In-situ – lokalizacja na działce 33/4 o powierzchni 0,3603 ha.
Przewidziana zmiana formy użytkowania (pierwotna funkcja – budynek gospodarczy – obora) – budynek pełnił będzie funkcję stolarni oraz budynku administracyjno-magazynowo-gospodarczego. W budynku zostanie zlokalizowana ekspozycja poświęcona tradycjom ciesielskim Pomorza, sposobom zapobiegania degradacji i metodom konserwacji drewna oraz promocji budownictwa szkieletowego zgodnego z tradycyjną Pomorza i ukazywaniu dobrej praktyki kształtowania architektury krajobrazu (we współpracy z ośrodkami akademickimi). W budynku zlokalizowany zostanie także punkt kasowy oraz sklepik, w którym sprzedawane będą pamiątki i wydawnictwa.
Dane techniczne:
Powierzchnia zabudowy – 183,74 m2
Powierzchnia gospodarcza (parter) – 157,75 m2
Powierzchnia gospodarcza (poddasze) – 104,20 m2
Kubatura – 1250 m3
Dla budynku wykonana została inwentaryzacja architektoniczno – konstrukcyjna.
7. Kuźnia
Budynek przewidziany do rozbiórki i przeniesienia na działkę nr 32/1 z zachowaniem pierwotnych funkcji użytkowych.
Planowane wyposażenie obiektu w sprzęt dawnej kuźni, w której organizowane będą pokazy pracy kowala oraz wyrobów kowalskich.
Dane techniczne:
Powierzchnia zabudowy – 40,42 m2
Powierzchnia użytkowa – 36,40 m2
Kubatura – 142,00 m3
Dla budynku wykonana została inwentaryzacja architektoniczno – rozbiórkowa.
8. Budynek gospodarczy – lodownia
Obiekt rozebrany i przeniesiony na działkę nr 33/4.
Planuje się zachowanie pierwotnych funkcji – budynku gospodarczego charakterystycznego dla bogatych gospodarstw chłopskich w Swołowie, zawierającego pomieszczenia służące do:
- przechowywania żywności (tzw. lodownia)
- przechowywania dawnych urządzeń stolarskich
- wypieku chleba (pomieszczenie z piecem chlebowym)
Dane techniczne:
Powierzchnia zabudowy – 38,20 m2
Powierzchnia użytkowa – 44,91 m2
Kubatura – 156,00 m3
Dla obiektu wykonana została koncepcja architektoniczna rekonstrukcji budynku oraz inwentaryzacja architektoniczno – rozbiórkowa.