Dawne młyny wodne i wietrzne powiatu słupskiego

„Dawne młyny wodne i wietrzne powiatu słupskiego. Przeszłość-teraźniejszość-przyszłość.”

W  XVIII, XIX oraz w pierwszej połowie XX wieku nieodzowny element krajobrazu powiatu słupskiego stanowiły młyny wietrzne typu: koźlak, paltrak i wiatrak typu holenderskiego. Często sytuowano po 2 lub nawet 3 takie obiekty w bliskim sąsiedztwie wsi. Równocześnie na rzekach: Słupi, Łupawie, Wieprzy oraz ich dopływach budowano młyny wodne. Rozstrzygnięcia jakie zapadły po zakończeniu II wojny światowej spowodowały przesunięcie granic Polski na zachód i masowe przesiedlenia ludności obejmujące swym zasięgiem również teren obecnego powiatu słupskiego. Na miejsce ludności niemieckiej przychodzili Polacy z różnych stron kraju oraz dawnych Kresów II Rzeczypospolitej. Przejmowali oni poza gospodarstwami domowymi również młyny wodne i wietrzne. Niestety ówczesny system polityczny w Polsce nie dawał szans na prowadzenie prywatnej działalności w tego typu obiektach. Z czasem zaczęły one ulegać dewastacji, będąc nieużytkowanymi, a często również rozbierano je na potrzeby pozyskiwania materiałów budowlanych. W chwili obecnej nie istnieje ani jeden młyn wietrzny (wiatrak). Pozostały po nich jedynie fundamenty i kamienie młyńskie. Takich obiektów było do lat 50-tych XX wieku kilkadziesiąt. Również z kilkudziesięciu młynów wodnych pozostało obecnie tylko kilkanaście.

Książka „Dawne młyny wodne i wietrzne powiatu słupskiego. Przeszłość-teraźniejszość-przyszłość.”, to projekt Stowarzyszenia Ziołowa w Swołowie we współpracy z Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie, który ma na celu przywrócenie dawnej wartości zapomnianych młynów wodnych i wietrznych z terenu powiatu słupskiego. Dzięki wieloletniej eksploracji miejsc ich usytuowania, archiwalnym dokumentom i fotografią, kwerendom historycznym i rozmowom ze świadkami ich istnienia, autorowi Tomaszowi Urbaniakowi, udało się zebrać imponujący materiał do wydania ilustrowanej publikacji oraz plenerowej wystawy.

Będzie to pierwsze tego typu przedsięwzięcie, w kompleksowy sposób prezentujący zapomniane materialne dziedzictwo obszaru współzależnego od rybołówstwa, położonego w bliskim sąsiedztwie Bałtyku.

Promocja książki oraz spotkanie z autorem Tomaszem Urbaniakiem odbędzie się 1 grudnia (środa) o godzienie 17.00 w Białym Spichlerzu w Słupsku

Drugim elementem projektu jest plenerowa wystawa czasowa o tym samym tytule, którą oglądać można:

Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie 29.09.-25.10
Centrum Kultury Gminy Ustka 26.10-4.11
Miasto Ustka – promenada nadmorska 5.11-24.11
Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku 24.11-7.12
Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna Gminy Słupsk w Głobinie 8.12.-20.12

Zadanie realizowane w ramach działania 4.2. Realizacja lokalnych strategii rozwoju kierowanych przez społeczność w ramach Priorytetu 4. Zwiększenie zatrudnienia i spójności terytorialnej, ze środków Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego w ramach Programu Operacyjnego Rybactwo i Morze na lata 2014-2020.

Celem zadania jest: stworzenie innowacyjnej wystawy związanej z dziedzictwem kulturowym obszaru oraz wydanie publikacji traktującej o historycznym dziedzictwie materialnym obszaru skierowanych do min, 149 osób do dnia złożenia ostatecznego wniosku o płatność.

Wskaźnikiem realizacji celu zadania jest:

  • liczba przedsięwzięć polegających na zachowaniu lub stworzeniu materiałów i opracowań związanych z dziedzictwem kulturowym obszaru – 1
  • liczba operacji nastawiona na innowacje – 1
  • liczba odbiorców zbiorów, kolekcji, wystaw, opracowań, zbiorów informacji, baz danych, publikacji na temat obszarów zależnych od rybactwa – 149

WYSTAWA

P.T. „DAWNE MŁYNY WODNE I WIETRZNE POWIATU SŁUPSKIEGO. PRZESZŁOŚĆ-TERAŹNIEJSZOŚĆ-PRZYSZŁOŚĆ.”